Zespół Pallistera-Hall

Zespół Pallistera-Hall jest rzadkim zespołem genetycznym, o bardzo ciężkim przebiegu. Syndrom jest heterogenny klinicznie, czyli jego objawy są niejednorodne – istnieje szeroki zakres objawów. Jego cechą charakterystyczną są wady ośrodkowego układu nerwowego, odbytu, wielopalczastość, specyficzne dysmorfie twarzy oraz zaburzenia gospodarki hormonalnej. Często obserwuje się jeszcze inne zmiany, które utrudniają, a nawet uniemożliwiają życie – zwłaszcza godne, wolne od interwencji osób drugich (rodzina, bliscy) i trzecich (personel medyczny).

Inne nazwy choroby: Hypothalamic hamartoblastoma syndrome, zespoł odbytniczo-mózgowo-placowy, Pallister-Hall Syndrome, PHS.

Rozpowszechnienie: poniżej 1:1000 000 urodzeń.

Przyczyny i dziedziczenie: autosomalny dominujący, mutacje w genie GLI3, znajdującym się na chromosomie 7 (7p13). Gen GLI3 koduje czynnik transkrypcyjny pomiędzy domeną palca cynkowego i miejsca rozłamu proteolitycznego.

Objawy i rozpoznanie:

Wady OUN:

- guzy podwzgórza typu hamartoma,

- holoprosencefalia

- wodogłowie.

http://atlasgeneticsoncology.org
 
A: hamartoma B: centralna polidaktylia

Wady przewodu pokarmowego:

- wady odbytu: zarośnięcie, zwężenie,

- zarośnięcie przełyku,

- przetoka przełykowo-tchawicza (otwór między przełykiem a tchawicą – układ pokarmowy komunikuje się z układem oddechowym).

Anomalie zewnętrzne:

- wielopalczastość:

postaksjalna polidaktylia – pozaosiowa, dotyczy łokciowej lub strzałkowej strony kończyny

centralna polidaktylia - z kośćmi śródręcza w kształcie litery „Y”,

- syndaktylia – zrośnięcie palców,

- dysmorfia twarzoczaszkowa (w tym: anomalie uszu, mikrognacja, rozszczepy),

- dysplazja paznokci.

Zaburzenia endokrynologiczne:

- niewydolność przysadki (panhipopituitaryzm),

- niewydolność nadnerczy.

Inne wady: 

- dwudzielna nagłośnia,

- wady serca, płuc i nerek,

- rozszczepy podniebienia i wargi, dwudzielny języczek podniebienny,

- mikropenis,

- poważne opóźnienie rozwoju somatycznego i psychoruchowego. 

http://www.ajnr.org

1: rozszczep nagłośni 2: polidaktylia

Zgon dziecka najczęściej jest skutkiem wad ośrodkowego układu nerwowego i niewydolności nadnerczy.

Diagnostyka różnicowa:

- zespół Ellis-van Creveld,

- zespół Kaufmana-McKusicka,

- zespół pseudo-trisomia 13,

- zespół Meckela,

- zespół Smitha-Lemlego-Opitza,

- asocjacja VACTERL,

- zespół Jouberta.

Leczenie i postępowanie

Najważniejsze jest korygowanie zaburzeń hormonalnych i podaż kortyzolu. Kontroli podlega czynność oddychania – nagłośnia dwudzielna zwykle nie wymaga leczenia. Operacje zarośnięcia odbytu, poli- i syndaktylia, jak również drgawki z OUN (padaczka), mają być leczone standardowo.

Polecana jest także wczesna interwencja psychologiczno-pedagogiczna, której celem jest stymulacja rozwoju i prowadzenie edukacji specjalnej.

Biopsja lub wycięcie hamartoma podwzgórza, może skutkować dożywotnim podawaniem hormonów. Napady padaczkowe mogą się pojawić lub pogorszyć po zastosowaniu leków na zespół deficytu uwagi (ADD).

Dziecko i jego rozwój powinno być systematycznie kontrolowane u pediatry, który co rok oceni stopień rozwoju. W razie potrzeby pediatra kieruje do szpitala lub na konsultacje specjalistyczne, jak: endokrynologiczna, kardiologiczna, neurologiczna, chirurgiczna (w tym kardio- i neurochirurgiczna). Dziecko musi być obserwowane pod kątem przedwczesnego dojrzewania.

Poradnictwo genetyczne

Zespół Pallistera-Hall jest dziedziczony w sposób autosomalny dominujący. Wada dziedziczona jest od rodziców lub powstaje de novo. Przypadki de novo charakteryzują się cięższym przebiegiem niż rodzinne.  Ryzyko odziedziczenia zespołu przez potomka nosiciela wady wynosi 50%.

Badania prenatalne są możliwe, jeśli znamy rodzaj mutacji w rodzinie. Wykonuje się wówczas amniopunkcję genetyczną. Jeśli chodzi o badania USG – jeszcze nie ustalono wiarygodnych kryteriów.

Na podstawie:

NCBI 

Orphanet

Rejestrwad