Dysplazja geleofizyczna - czyli geneticstory o małych "szczęśliwych" ludziach...
Dysplazja geleofizyaczna... Po raz pierwszy przeczytałam tę nazwę opracowując zespół Marfana. Pod lupą miałam wtedy gen FBN1, który jak się okazało nie tylko odpowiada za przytoczony zespół. Geleophysic displasia... Pomyślałam - dziwna nazwa. Brzmi tak technicznie. Skąd się wzięła i na czym polega choroba? Jak wyglądają osoby nią dotknięte? - To pierwsze myśli jakie mi przyszły do głowy. Poszukiwania pochodzenia nazwy choroby nie trwały długo. A odkrycie tajemnicy dysplazji geleofizycznej - zaskakujące!
Dysplazja geleofizyczna jest rzadką dysplazją szkieletową, którą cechuje niski wzrost, z widocznymi anomaliami rąk i nóg, a także charakterystycznym wyrazem twarzy ang. "happy face", określanym jako "wesoły", "szczęśliwy". Dysplazja dla niewtajemniczonych, to zaburzenie rozwojowe polegające na niewłaściwej organizacji i czynności komórek, tworzących określone tkanki organizmów. Dodatkowe wady w przebiegu choroby dotyczą stawów, serca i skóry. Rozwój umysłowy jest prawidłowy. Do tej pory stwierdzono mniej niż 30 przypadków tej dysplazji.
Inne nazwy choroby: geleophisyc dysplasia, geleophysic dwarfism, karłowatość geleofizyczna.
Renee http://xvcorp.com |
Nazwa choroby pochodzi od greckich wyrazów: "gelios" - wesoły, "physic" - natura, przyroda, istota. Osoby najbardziej dotknięte dysplazją, mają "dobroduszny wyraz twarzy".
Rozpowszechnienie choroby: jest nieznane, ale szacuje się, że mniej więcej cierpi na nią mniej niż 1 na 1000 000 dzieci na całym świecie. Na maj 2012 roku stwierdzono 27 przypadków dysplazji geleofizycznej.
Przyczyny i dziedziczenie:
Mutacje warunkujące dysplazję geleoficzyczną, obejmują geny ADAMTSL2 i FBN1. Powodują one dezorganizację w sieci mikrofibrylarnej (sieć ta jest zgrupowaniem nitkowatych włókienek w przestrzeni pozakomórkowej, zapewniającej wytrzymałość i elastyczność tkanek w całym organizmie) w przestrzeniach między komórkami oraz zwiększeniu poziomu transformującego czynnika wzrostu-β1 (TGF-β1).
Gen FBN-1 koduje białko zwane fibryliną-1, a ADAMTSL2 (Disintegrin And Metalloproteinase with Thrombospondin repeats-like 2) - glikoproteinę o nieznanej funkcji. Badacze pracują w dalszym ciągu, aby określić, jak mutacje w genie ADAMTSL2 prowadzą do niskiego wzrostu, chorób serca i innych cech dysplazji geleofizycznej.
W przypadku mutacji genowej dotyczącej ADAMTSL2, wada jest dziedziczona w sposób autosomalny recesywny, a w przypadku FBN-1 - autosomalny dominujący.
Objawy dysplazji gelofizycznej
"happy face" http://www.scielo.br |
- okrągłą twarz i brachycefalia (szerokość twarzy=długość twarzy),
- skrócony nos z odwróconymi nozdrzami,
- szeroki grzbiet nosa,
- pełne policzki,
- hiperterolyzm oczny - czyli szeroko rozstawione oczy,
- długą, płaską rynienkę podnosową - przestrzeń między nosem a górną wargą,
- zadarte do góry kąciki ust,
- cienką wargę górną.
Objawy ze strony szkieletu
Osoby z dysplazją geleofizyczną cechuje niski wzrost, a także skrócenie rąk i stóp. Częste objawy to przykurcze bioder, mięśni brzuchatych łydki, a także ścięgien Achillesa (i całych kończyn), wiodących do chodu na palcach oraz przykurcze w innych częściach ciała. Znacznie utrudniają ruch w stawach i przemieszczanie się chorych. Osoby z dysplazją mają zmniejszony zakres ruchu w palcach rąk, stóp, nadgarstkach i łokciach. Zmiany w obrębie układu ruchu, mogą się pogłębiać.
Narządy wewnętrzne
brachycefalia http://www.scielo.br |
Obserwuje się także zwężenie tchawicy - prowadzące do groźnych zaburzeń oddychania, niewydolność oskrzelowo-płucną oraz powiększenie wątroby. Częstym problemem są nawracające infekcje układu oddechowego i ucha środkowego.
Radiogramy
W obrazie radiologicznym dostrzegalne jest opóźnienie rozwoju kostnego, szerokie i krótkie kości paliczków w ich częściach bliższych (np. nadgarstkowi), stożkowate nasady kości, skrócenie kości długich (kończyn), małą głowę nasady kości udowej oraz jajowate trzony kręgów.
Diagnostyka
- stwierdzenie objawów,
- stwierdzenie zmian w zdjęciach rentgenowskich,
krótkie palce i niedorozwój kości http://www.scielo.br/ |
- wykonanie badań molekularnych (geny DAMTSL2 i FBN1).
Możliwości terapeutyczne
Zalecana jest przede wszystkim rehabilitacja ruchowa, w celu zapobiegania dalszym przykurczom. Wady serca powinny być korygowane przez kardiochirurgów. Jeżeli zachodzi potrzeba, wskazane jest wykonanie tracheostomii - umożliwiającej oddychanie.
Ponadto wskazane są coroczne, specjalistyczne badania obejmujące badanie zakresu ruchu w stawach, EKG czyli badanie echokardiograficzne i USG serca (czyli ECHO serca), pozwalające na zdiagnozowanie zwężenia zastawek i / lub zwężenie tętnic. Kolejne ważne badania, dzięki którym możemy wykryć zwężenia tchawicy i zaburzenia oddychania, to badania laryngologiczne, tracheoskopia - oglądanie tchawicy za pomocą specjalnych urządzeń optycznych, osłuchanie stetoskopem, tolerancja wysiłku fizycznego. Zaleca się jeszcze USG brzucha, które uwidacznia powiększenie wątroby.
Poradnictwo genetyczne
skrócenie kości długich i niedorozwój kości http://www.scielo.br/ |
Możliwe są badania genetyczne: (wykrywanie) nosicieli mutacji i inwazyjne badania prenatalne z analizami genetycznymi u rodzin z grup ryzyka, wówczas gdy znane są mutacje występujące w danej rodzinie. Badania jak dotąd nie są dostępne w Polsce.
Opracowano na podstawie:
http://ghr.nlm.nih.gov/condition/geleophysic-dysplasia
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK11168/
http://www.orpha.net/consor/cgi-bin/OC_Exp.php?Expert=2623
Komentarze
Prześlij komentarz