Zespół Perlmana

Średnia masa ciała noworodka wynosi około 3,5 kg, a długość od 48 do 52 cm. Masa urodzeniowa i wzrost dziecka są uzależnione od wielu czynników, m.in. stanu odżywienia matki, jej kondycji zdrowotnej podczas ciąży i wreszcie czynników genetycznych. W miarę upływu dni i miesięcy poza łonem mamy, maluch rośnie i przybiera na wadze, osiągając kolejne kamienie milowe w rozwoju. Czasem jednak, wzrost dziecka i przyrost jego masy ciała, są za duże względem jego wieku, a rozwój umysłowy spowolniony. Są to cechy charakterystyczne m.in. dla zespołu Perlmana.

Zespół Perlmana to rzadki zespół wad wrodzonych, charakteryzujący się przerostem płodu - czyli za dużym wzrostem, hipertrofią wewnątrzmaciczna/makrosomią - nadmierną masą płodu w stosunku do jego wieku (podobnie u noworodków), wysoką śmiertelnością noworodków, a także makrocefalią (duża głowa), dysmorfiami twarzy (specyficzne cechy wyglądu twarzy, wyróżniające zespół), powiększeniem narządów wewnętrznych (określanym jako wisceromegalia, organomegalia lub splanchnomegalia) oraz nieprawidłowościami w nerkach, jak nefroblastomatoza, hamartoma (guz nienowotworowy, będący pozostałością po życiu płodowym) i predyspozycją do powstawania guza Wilmsa w bardzo wczesnym wieku.

Inne nazwy choroby: Perlman syndrome, renal hamartomas, nephroblastomatosis and fetal gigantism; hamartomata nerki, nefroblastomatoza i gigantyzm płodowy

Przyczyny i dziedziczenie
Prawdopodobnie przyczyny choroby tkwią w bliskim pokrewieństwie rodziców dziecka, ale istnieją też przypadki zespołu wśród małżeństw niespokrewnionych. Wada dziedziczona jest w sposób autosomalny recesywny. Zespol stwierdza sie czesciej u chlopcow niz u dziewczynek, w stosunku 2:1. Na rok 2008 opisano w literaturze medycznej 30 przypadków dzieci z zespołem Perlmana. W niektórych przypadkach, za ten syndrom odpowiadą mutacje germinalne (komórek rozrodczych) w genie DIS3L2, na chromosomie 2, który odgrywa dużą rolę w mitotycznym cyklu komórkowym (procesie podziału komórek, ich rozmnażaniu). 

Częstość występowania: mniej niż 1 / 1000 000

Objawy zespołu Perlmana
Cechy, które stwierdza się w okresie prenatalnym, to wielowodzie i hipertrofia wewnątrzmaciczna płodu. U noworodków dostrzegamy makrosomię, czyli za dużą masę ciała i dysmorfie twarzy.

Dysmorfie twarzy: przesuniecie przedniej linii włosów, wydatne czoło, hiperterolyzm oczny, głęboko osadzone oczy, zmarszczki nakątne (epicantus), szeroka i płaska nasada nosa, wywinięta warga górna, "otwarte usta", nisko osadzone małżowiny uszne, łagodna mikrognacja (mała szczęka) i wysokie podniebienie, możliwy rozszczep podniebienia.

http://atlasgeneticsoncology.org

Powiększenie narządów: nerek - nefromegalia oraz serca - kardiomegalia, wątroby - hepatomegalia, przerost grasicy. 

Wady narządów:
OUN - agenezja ciała modzelowatego, naczyniaki splotu naczyniówkowego, upośledzenie rozwoju umysłowego, powiększona cisterna magna, torbiele opony miękkiej w okolicy zamóżdżkowej i skrzyżowania wzrokowego, hipoplazja istoty białej, heterotopie istoty szarej, uogólniona atrofia mózgowia.

Nerki - powiększenie, obustronne guzy hamartoma, nefroblastomatoza (zmiany przednowotworowe, pozostałości po ogniskach nerkowych komórek embrionalnych), guz Wilmsa.

Guz Wilmsa
http://www.humpath.com

Serce - powiększenie, dekstropozycja serca (położenie po prawej stronie), przerwany łuk aorty, ubytek międzykomorowy.

Układ pokarmowy - zarośnięcie (atrezja) jelit, zwłóknienia wątroby, malrotacja jelit (wada jelit polegająca m.in. na ich skręceniu), przerost wysepek Langerhansa w trzustce i hiperinsulinizm - za dużo insuliny (może stać się przyczyną śmierci).

Układ narządów ruchu - niedorozwój mięśni brzucha, hipotonia osiowa, zaburzenia budowy kośćca, anomalie lędźwi, okrągłe talerze biodrowe, skolioza, szpotawość śródstopia/palucha.

Inne: naczyniaki, wnętrostwo (niezstąpienie jąder do worka mosznowego).

Diagnostyka
Opiera się na stwierdzeniu charakterystycznych objawów oraz badaniu histopatologicznym nerki. Diagnostyka genetyczna możliwa jest u tych rodzin, które mają zdiagnozowaną mutację i skłonność do genetycznego występowania syndromu Perlmana, ale nie ma jednoznacznych badań potwierdzających zespół. 

Badania prenatalne:
- w USG widoczne wielowodzie (od początku ciąży) i hipertrofia wewnątrzmaciczna (18 tydzień ciąży).
- poszukiwanie charakterystycznych zmian w wyglądzie dziecka np USG 3D.

Ponadto w pierwszym trymestrze ciąży podczas badania USG można zaobserwować pewne nieprawidłowości w budowie płodu: naczyniak limfatyczny torbielowaty (łac. hygroma cysticum, ang. cystic hygroma) i zwiększona przezierność fałdu karkowego (grubość fałdu karkowego u płodu). W drugim i trzecim trymestrze można dostrzec: makrosomię, powiększone nerki, guzy nerek, zaburzenia pracy serca i powiększenie narządów wewnętrznych.

Różnicowanie:
- zespół Sotosa,

- zespół Weavera,

- zespół Beckwitha-Wiedemanna,

- zespół Simpson-Golabi-Behmel.

Dzieci z zespołem Perlmana wcześnie umierają. Rokowanie nie jest pomyślne. Zgon noworodka zazwyczaj następuje z powodu posocznicy lub niewydolności oddechowej. U dzieci, którym udało się przeżyć okres noworodkowy, często stwierdza się guz Wilmsa (2/3 przypadków) i opóźnienie rozwoju. Odnotowano jednak przypadek 9-letniej dziewczynki, która żyje i rozwija się normalnie [Orphanet, 2008].

Na podstawie:
http://atlasgeneticsoncology.org/Kprones/PerlmanID10117.html
http://www.orpha.net/consor/cgi-bin/OC_Exp.php?Lng=EN&Expert=2849
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1683946/?tool=pmcentrez
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9561541