Zespół Beckwitha-Wiedemanna

Zespół Beckwitha-Wiedemanna to choroba genetyczna charakteryzująca się gigantyzmem, predyspozycjami do nowotworów i licznymi wadami wrodzonymi.Niepokojące zmiany można zaobserwować już w ciąży i starać się przygotować rodziców do pełnienia opieki nad dzieckiem.

Inne nazwy choroby: Beckwith-Wiedemann Syndrome, BWS, ZBW, Exomphalos - macroglossia - gigantism

Rozpowszechnienie: 1-5:10 000 ludzi.
Choroba jest panetniczna i szacuje się, że jej rozpowszechnienie wynosi 1:13,700 żywych urodzeń. Zachorowalność jest taka sama u kobiet i u mężczyzn, z wyjątkiem bliźniąt jednojajowych (znacząca przewaga kobiet).

Przyczyny i dziedziczenie
Zespół Beckwitha-Wiedemanna jest spowodowany przez różne epigenetyczne lub genetyczne zmiany, które zaburzają przepisywanie genów na chromosomie 11p15.5. BWS w większości przypadków występuje sporadycznie, ale zgłaszane jest również występowanie rodzinne choroby. Molekularne podgrupy związane są z różnie powtarzającym się ryzykiem i cechami klinicznymi, jak np. ryzyko nowotworów.

Najczęściej spotykaną mutacją w przypadku BWS, jest mikrodelecja w 11 chromosomie, w rejonie p15.5. Inne mutacje skutkujące pojawieniem się syndromu, to mutacje w genach:
- KIP2 (p57),
- CDKN1C (p57)
- NSD1
- mikrodelecje w rejonie metylacji H19 wywołujące brak imprintingu genu IGF2,
- mikrodelecja obejmująca cały gen LIT1,
Wspomniany wcześniej sporadyczny zespół Beckwitha-Wiedemanna, może być wywołany przez następujące mutacje: zaburzenia epigenetyczne regionu WT2, ojcowska jednorodzicielska disomia 11p15, a w mniejszym stopniu przez: mutacje somatyczne p57, duplikację regionu 11p15 na allelu ojcowskim lub translokację albo inwersję 11p15 na chromosomie matczynym. Przyczyny rodzinnego BWS, obejmują mutacje: germinalne p57, a znacznie rzadziej duplikacje ojcowskiego11p15, czy inwersje albo translokacje matczynego 11p15.

Warto zaznaczyć, że u dzieci poczętych poprzez zapłodnienie in vitro, obserwuje się 3-4 razy większe ryzyko pojawienia się tego zespołu.

Objawy i diagnostyka
Dzieci mają skłonność do szybszego wzrastania w drugiej połowie ciąży i w pierwszych latach życia. W okresie dorosłości wzrost jest jednak normalny. 

http://atlasgeneticsoncology.org

Nieprawidłowe wzrastanie może zostać ujawnione hemihiperplazją, czyli przerostem połowiczym lub makroglosją (przerost języka, który może utrudniać karmienie, mówienie i stać się przyczyną bezdechów śródsennych - rzadko). U około połowy noworodków z BWS, stwierdza się hipoglikemię, czyli obniżony poziom glukozy we krwi. Problem stanowi również wysoka ilość erytrocytów i przerost serca, występujący jednak rzadko. Może zaistnieć także małomózgowie, napady padaczkowe i upośledzenie umysłowe.

 
Triadę objawów zespołu Bekwitha-Wiedema tworzą:

- przepuklina pępowinowa, pępkowa i inne wady przedniej ściany jamy brzusznej,

- gigantyzm noworodkowy, czyli makrosomia,

- makroglosja - przerost języka.

Oprócz wymienionych objawów, mogą się pojawić cechy powiększenia narządów wewnętrznych, czyli wisceromegalia (wątroba, nerki, śledziona, serce), rozdział mięśni brzucha, a także wady układu moczowo-płciowego (wnętrostwo u chłopców), wady nadnerczy: hipertrofia komórek kory nadnerczy i dysplazja rdzenia nadnereczy oraz przyspieszone kostnienie. W obrębie głowy, obserwuje się wyrośla lub dołki przeduszne, a na uszach bruzdy.

W przebiegu BWS, charakterystyczne jest zwiększone ryzyko pojawienia się nowotworów. Zwykle są to:
- guz Wilmsa (złośliwy nowotwór nerki),
- nerwiak płodowy,
- hepatoblastoma (nowotwór złośliwy wątroby),
- mięsak prążkowanokomórkowy.

Zdjęcia Humpath >> tutaj

Zdiagnozowanie BWS, opiera się na stwierdzeniu trzech głównych cech zespołu, a także po wykonaniu badań molekularnych. Trzeba jednak pamiętać, ze wynik negatywny, wcale nie wyklucza zespołu Beckwitha-Wiedemanna.

Dostępna jest diagnostyka prenatalna: amniopunkcja i biopsja kosmówki z badaniem genetycznym. Jest polecana zwłaszcza wtedy, gdy nieprawidłowość cytogenetyczna lub genomowa została zidentyfikowana. W amniopunkcji uzyskujemy wiarygodniejsze wyniki jeśli chodzi o zmianę metylacji. Amniopunkcja genetyczna jest również wskazana gdy w USG wykryto przepuklinę pępowinową, czy pępkową. Jeżeli nie znamy mutacji, wówczas kontrolujemy poziom alfa-fetoproteiny i wykonujemy USG.
Jeżeli w rodzinie występują lub występowały przypadki BWS, w chwili planowania potomstwa, należy skonsultować się z genetykiem, by określić ryzyko pojawienia się u dziecka tegoż zespołu.

USG 3D >> tutaj

Przepuklina pępowinowa w USG >> tutaj

BWS różnicujemy z zespołami:
- Simpson-Golabi-Behmel,
- Costello,
- Perlmana,
- Sotosa,
a także z:
- mukopolisacharydozą typu VI,
- hiperinsulinemią,
- wytrzewieniem i przepukliną pępowinową/pępkową,
- glikogenozami.

Możliwości terapeutyczne
Polega na leczeniu nowotworów i korygowaniu wad utrudniających życie i funkcjonowanie. Konieczna jest opieka chirurga dziecięcego i onkologa. Tuż po porodzie, wykonywana jest operacja przepukliny pępowinowej. Następnie przeprowadza się operacje powiększonego języka, by zapobiec zatykaniu się dróg oddechowych.

W razie kardiomegalii, zalecane są konsultacje kardiologiczne. Problemem w BWS jest hipoglikemia, która musi być prawidłowo leczona. Leczeniem pierwszego rzutu są dożylne wlewy z glukozą/dekstrozą. Jeśli w ciągu tygodnia takiego leczenia pacjentowi nie można odstawić wlewów z glukozy, poleca się zastosować dizoksyd. Ponadto zaleca się konsultacje endokrynologiczne i internistyczne. Dziecko może jeść normalnie, by zapobiec hipoglikemii. Rodzice powinni być w stałym kontakcie z lekarzem prowadzącym swojej pociechy.

Jeśli dziecko ma zaburzenia ze strony układu nerwowego, wówczas powinno znaleźć się pod opieką neurologa, a w razie upośledzenia intelektualnego - pod opieką pedagogów specjalnych. Jeśli upośledzenie jest łagodne - dziecko może się uczyć w normalnej szkole lub w systemie zintegrowanym.

Główne przyczyny zgonu to: wcześniactwo, kardiomegalia i kardiomiopatia, hipoglikemia, makroglosja i nowotwory. U pacjentów, którzy przeżyli okres dzieciństwa, rokowanie na ogół jest dobre. Cechy gigantyzmu i zmiany w obrębie twarzy łagodnieją w dorosłości. Gigantyzm dotyczy tylko wczesnych etapów życia.

 
EMEDICINE >> BWS

ORPHANET >> BWS